‘De ene Schepper en de vele goden’
Artikel in Mart-Jan Paul, Wim de Vries, Benno Zuiddam en Jan van Meerten (red.), Inzicht. Wetenschap voor Gods aangezicht. Labarum te Apeldoorn, 2023, 46-62.
Fragmenten uit het artikel. Zie pdf Monotheisme – samenvatting voor website
Einleitung in das Alte Testament. Ein historisch-kanonischer Ansatz.
Walter Hilbrands – Hendrik J. Koorevaar (Hrsg.).
Giessen: Brunnen, 2023. TVG Lehrbücher. 1264 Seite.
Einleitung in das Alte Testament (brunnen-verlag.de)
Drie redacteuren die meehielpen: Geert W. Lorein, Siegbert Riecker en Mart-Jan Paul (S. 341, 455).
Bijdragen:
‘Geschichte und Entstehung des Kanons’ (289-312)
”Das Volk Israel im Land Goschen (Avaris)’ (572-575)
‘Die Amarna-Briefe’ (640-643)
‘Die Archäologie und das Königreich Davids’ (717-718)
‘Jesaja’ (819-843)
‘Jona’ (886-897)
‘The Words of God: Perspectives on Romans 3:2 in Light of the Old Testament’, in: Let God Be True. Perspectives on Romans 3.
Edited by Jacobus Kok, Jermo van Nes, and Jeremy D. Otten.
Chapter 12, pages 253-270.
Dedicated to Martin Webber on the Occasion of his 70th Birthday.
Gorgias Biblical Studies 73.
Piscataway: Gorgias, 2023.
Gorgias Press. Let God Be True
Pdf: M.J. Paul – Words of God – FS Webber – 2023
Mart-Jan Paul, Wim de Vries, Benno Zuiddam en Jan van Meerten (red.), Inzicht. Wetenschap voor Gods aangezicht. Uitg. Labarum te Apeldoorn, 2023. 342 pagina’s.
Inhoudsopgave
Beknopt register van trefwoorden
Personalia
De presentatie op 30 maart in Apeldoorn: Opname Boekpresentatie ‘Inzicht: Wetenschap voor Gods aangezicht’ op 30 maart 2023 – Fundamentum (oorsprong.info)
Circumcision of the heart in Deuteronomy 30:6
In: Andres J. Beck, Jos de Kock and Steven C. van den Heuvel (eds.), The Vitality of Evangelical Theology: Celebrating ETF Leuven at 40. Chapter 4, pages 42-52.
Leuven: Peeters, 2022.
Het bestaan van Israël roept allerlei reacties en vragen op. Binnen de kerken wordt hier vooral sinds de stichting van de staat Israël in 1948 intensief over nagedacht. Christenen lezen veel over Israël in de Bijbel, maar heeft het huidige Joodse volk nog dezelfde status? Gelden Gods beloften
nog steeds dit volk, of zijn ze bedoeld voor de christenen als het nieuwe volk van God? In deze bundel schrijven zeven predikanten uit vier kerkgenootschappen over deze vragen. De eerste drie bijdragen bieden een verhelderend overzicht van de vele opvattingen: in de kerkgeschiedenis, de dogmatiek en de Bijbeluitleg. Hierna volgen zeven Bijbelstudies, die laten zien hoe de standpunten concrete gevolgen hebben voor de Bijbeluitleg. Deze studies kunnen in kringverband aan de orde gesteld worden. De toegevoegde vragen helpen daarbij.
Onder redactie van dr. M. van Campen, dr. J. Hoek en dr. M.J. Paul; met medewerking van ds. J.H. Bonhof, ds. R. v.d. Kamp, ds. J.C. Overeem en ds. C. Sonnevelt.
Uitgeverij De Banier/Labarum te Apeldoorn, aug. 2022.
M.J. Paul, ‘De plaats van Israël in de uitleg van Bijbelgedeelten’, pp. 11-37
en de Bijbelstudie ‘Het nieuwe verbond (Jeremia 31:31-34)’, pp. 115-125.
In Ezechiël 20:25-26 staat volgens de meeste vertalingen dat God slechte
wetten gaf, en regels die leidden tot de dood. Die uitspraak past niet goed in
de context. In de geschiedenis van de uitleg van deze verzen heeft dit geleid
tot vreemde conclusies. In dit artikel wordt voorgesteld de uitspraken te
lezen als retorische vragen. Dan versterken ze de strekking van het hoofdstuk.
Hoofdstuk in Vertalen is verrassen. Nieuwe vensters op bijbelse teksten
Redactie: Cor Hoogerwerf, Mirjam van der Vorm-Croughs en Matthijs de Jong
Ter gelegenheid van het afscheid van dr. Jaap van Dorp als vertaler
bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
© 2022 Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap, Haarlem/Antwerpen
Gaf God slechte wetten? Ezechiël 20:25-25, pagina’s 309-320.
Tekst beschikbaar in pdf: FS Jaap van Dorp – M.J. Paul – Ezechiël 20 – pdf
‘The New Covenant in the Context of the Book of Jeremiah’,
in Hans Burger, Gert Kwakkel, Michael Mulder (eds.), Covenant: A Vital Element of Reformed Theology: Biblical, Historical and Systematic-Theological Perspectives, 124-45. SRT 42. Leiden: Brill, 2022.
Amidst many condemnations and warnings, the prophet Jeremiah announces a new covenant (31: 31–34). This new covenant fulfills an important role in the New Testament and in Christian theology. The purpose of this article is to establish what this passage means within the context of the book of Jeremiah and from that basis to look at how the new covenant has been handled within theological circles.
This article begins with a discussion of the structure of the book of Jeremiah (section 2), of chapters 30–33 (section 3) and of 31: 31–34 (section 4). After this, the meaning of the word ‘covenant’ will be dealt with (section 5). Five aspects of the new covenant will then be addressed: the recipients (section 6), the law in the hearts (section 7), the knowledge of YHWH (section 8), forgiveness (section 9), and the future (section 10). We move on to a discussion of the new perspective of the covenant (section 11) and address particular issues in the relationship between exegesis and systematic theology (section 12).
According to the agreement with Brill this is the final manuscript version.
Pdf: 2022 – 05_Paul_New_Covenant_Jeremiah_31.docx
‘Recente visies op het leven na de dood in het Oude Testament’, Theologia Reformata 64 (2021) 338-355.
Pdf van manuscript: Paul – Leven na de dood – TR – dec 2021
Velen denken dat de Israëlieten in de tijd van het Oude Testament een negatieve visie hadden op het leven na de dood. Alleen in de laatste Bijbelboeken zouden enige uitzonderingen staan.
De laatste jaren verschijnen er publicaties met een andere visie. In dit artikel wordt een overzicht geboden over de veranderingen in de afgelopen twintig jaar.
Daarbij wordt aandacht gegeven aan de sjeool en aan de gevonden grafgiften. Tevens worden de begrippen ‘ziel’ en ‘geest’ besproken, evenals de opvattingen over het goddelijke gericht na de dood.
Usually, it is assumed that the Israelites had a negative view of the afterlife in the Old Testament, with some exceptions in the later texts. In several recent publications, in the last twenty years, changes are made. In this article, these new visions are described and to some extent evaluated. Important questions are: What does the word sheol mean and is it the destination of believers? How can we interpret the many gifts for the deceased found in burial places in Israel? Related to the view on life after death, is the view of the nature of man. What is the meaning of nefesh (soul) and ruaḥ (spirit)? And how do we have to view God’s judgment: only in this life or also after death?
This article gives an overview of recent approaches, without going into detailed exegesis. The goal is to stimulate further research on this subject, which is also related to the study of the New Testament, Anthropology and Judaism.
Dr. Mart-Jan Paul en dr. Jan Hoek
In de Bijbel staat honderden keren dat God sprak tot mensen. Gebeurde dat letterlijk en welke middelen gebruikte Hij? Wat betekent dit voor het gezag en de uitleg van de Schrift? Over dit belangrijke onderwerp is slechts weinig gepubliceerd.
God is blijven spreken tot mensen nadat de Bijbel afgerond was. In de loop van de geschiedenis hebben allerlei personen zich beroepen op de leiding van Gods Geest en op dromen en visioenen. Ook in onze tijd spreken mensen over Gods leiding van hun leven, al of niet op grond van Bijbelteksten. Predikanten leggen het Woord van God uit, maar in welke mate kunnen zij namens God spreken, vooral in concrete situaties?
Uitg. Labarum te Apeldoorn, oktober 2021.
Deel A. Gods spreken in de Bijbel 18
Deel B. Geloven in God die spreekt 235
Literatuur 385
Beknopt register van bijbelteksten 407
Beknopt register van onderwerpen 409
Beknopt register van personen 413
Lezing op 27 februari 2021 voor het Logoscongres.
Het Bijbelboek Job: oorsprong, wereldbeeld, klimaat en de grote dieren behemoth en leviathan.
Hoofdstuk 9. Was Adam een historische persoon?
In: William den Boer, René Fransen en Rik Peels (red.), En God zag dat het goed was. Christelijk geloof en evolutie in 25 cruciale vragen. Kampen: Summum Academic, 2019. Pagina’s 137-150.
Probleemstelling
Nadat eeuwenlang het historisch bestaan van Adam en Eva en hun schepping als afzonderlijke daad van God aangenomen was in joodse en christelijke kringen, ontstonden er in de negentiende eeuw allerlei bedenkingen. Dit had vooral te maken met de opkomst van de historisch-kritische methode en de late datering van de bronnen die in Genesis gebruikt zouden zijn. De verhalen in Genesis zouden sterk beïnvloed zijn door de eigen ervaringen van de Israëlitische auteurs in de tijd van de koningen en de ballingschap. Een tweede reden vormde de opkomst van de evolutietheorie: als de mens afstamt van dieren, zoals Charles Darwin vanaf 1871 betoogde, is dit moeilijk in overeenstemming te brengen met de vertelling in Genesis. Deze problemen hebben gezorgd voor een grote variatie aan voorstellen om de figuren van Adam en Eva minder letterlijk en historisch op te vatten, waarbij de nadruk meer ligt op de algemene boodschap voor ons. Ook ligt tegenwoordig veel nadruk op het onderzoek naar de literaire genres. Dit artikel bevat een beknopte opsomming en een evaluatie van dergelijke voorstellen. Die vergelijk ik vooral met de strekking van het boek Genesis en met verwijzingen in andere Bijbelboeken naar (de schepping van) Adam.
The Meaning of the New Covenant (Jeremiah 31) for Israel and the Church
Paper at BEST-conference on the covenant, Apeldoorn – 30 March 2017 (not published)
In Jeremiah 31 a new covenant is announced. Because Jewish and Christian theologians differ in their interpretation of this, I discuss this new covenant in the context of the Book of Jeremiah and study the references to it in the New Testament.
Next to Jewish and Christian interpretations, also the perspective of Messianic Jews on this subject is considered. How do these groups consider their involvement in the new covenant?
MJPaul – The New Covenant (Jeremiah 31) for Israel and the Church – 2017
Een video over de geschiedenis van Jeruzalem en van de tempel.
Wat is er door opgravingen bekend? Hoe zag Jeruzalem er in de tijd van David uit? Waar bouwde hij zijn paleis? Hoe oud zijn de muren van Jeruzalem? Hoe zit het met de watertunnels van Hizkia en waar hebben de Romeinen de tempelschatten gelaten? Over de tempel gesproken: een goudschat uit de zevende eeuw wijst waarschijnlijk op een poging de tempel te herbouwen… Ga mee op een ontdekkingstocht door de geschiedenis van de eeuwige stad.
Opgenomen op 19 januari 2020: https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=F0YBs-GQ0kg&feature=emb_title
Een video over de Messiasverwachting in het boek Jesaja, en daarbij de betekenis van de profetieën voor Israël.
De lezing betreft de belofte van kinderen die geboren zullen worden (Jes. 7-11) en de betekenis van de Knecht van JHWH. Van belang zijn de tweevoudige roeping ten opzichte van Israël en de volken (Jes. 42:6; 49:6), de lijdende Knecht en ook de boodschapper die met de Geest vervuld is (Jes. 61). Hoe komt het dat de Joodse uitleg van de lijdende Knecht gewijzigd is in de middeleeuwen?
Opname 20 oktober in Nijkerk: https://www.youtube.com/watch?v=lv6GHpkcmlo
M.J. Paul, ‘Schriftgezag en exegese van het Oude Testament’
In J. Hoek (red.), Sola Scriptura. De actualiteit van de gereformeerde visie op de Schrift.
Serie THGB, deel 1. Uitg. Groen te Heerenveen, 208, pag. 35-57 en 198-200 (eindnoten).
In deze bijdrage wil ik enige vragen rond het schriftgezag en de exegese van het Oude Testament behandelen aan de hand van een concreet voorbeeld. De drie hoofdstukken in het boek 2 Koningen over Hizkia bieden heel wat aanknopingspunten om belangrijke kwesties te illustreren. Daarbij is het de bedoeling het eigene van een orthodoxe manier van exegetiseren te laten zien tegenover enerzijds een historisch-kritische of puur literaire benadering en tegenover anderzijds een naïef lezen ‘op het eerste gezicht’.
In J. Hoek (red.), Profetisch licht. Toekomst voor Israël en de kerk. Serie THGB, deel 6. Uitg. Groen te Heerenveen, 2013, pag. 20-47 en 204-207 (eindnoten).
De oudtestamentische profetieën over de toekomst van Israël worden op veel verschillende manieren uitgelegd. De kanttekeningen van de Statenvertaling betrekken de heilsbeloften vooral op de christelijke kerk. In de loop der eeuwen is van verschillende kanten daartegen bezwaar gerezen. In dit hoofdstuk komen de belangrijkste leeswijzen aan de orde, waarbij de nadruk ligt op de profetieën uit Jesaja. Om de samenhang van die profetieën te verduidelijken, staan wij eerst stil bij het karakter en de opbouw van het boek Jesaja. Daarna komen allerlei aspecten van de profetieën aan de beurt. Dit wordt gevolgd door aanduidingen van de interpretaties van de profetieën in het Jodendom, de kring van Messias belijdende Joden, de Vroegchristelijke kerk en het Nieuwe Testament.
In J. Hoek (red.), Vreemde wereldburgers. Christenen onderweg in de wereld. Serie THGB, deel 5. Uitg. Groen te Heerenveen, 2012, pag. 44-73 en 195-197 (eindnoten).
Als het gaat over het leven als minderheid in een andersdenkende omgeving, kunnen wij te in het Oude Testament rade gaan bij de aartsvaders, die vreemdeling waren in Kanaän en het volk Israël in Egypte. Er zijn ook tijden geweest dat Godvrezende personen in Israël zich een kleine minderheid gevoeld hebben. In dit hoofdstuk is gekozen voor een latere periode: die van de ballingschap. De ballingschap heeft de notie van ‘verdreven uit het beloofde land Kanaän’, en ook van straf vanwege ongehoorzaamheid (Deut. 28; 30:1-10; 2 Kon. 17:7-23). Daardoor zijn de ballingen niet in staat bij de stromen van Babel een lied van Sion te zingen (Ps. 137) en is er de hunkering van terugkeer, op grond van Gods beloften. In deze periode leefden Ezechiël, Daniël, Ezra, Nehemia en Esther. Zij bevonden zich te midden van een andersdenkende meerderheid, wat veel moeilijker is dan het leven in een theocratisch geregeerd land.
Daarna bezien we kort de latere eeuwen, in de periode tussen het Oude en Nieuwe Testament, de zogenaamde ‘intertestamentaire periode’. De Joden in de provincie Jehud en elders (in de diaspora of verstrooiing) kwamen voor indringende vragen te staan of men zich zou aanpassen aan de overheersende cultuur of zich daartegen zou verzetten.
Aan het slot van dit hoofdstuk bijdrage volgt dan nog een overzicht met kenmerken van de ‘minderheidsliteratuur’ in de Bijbel, om op het spoor te komen waarom deze verhalen opgenomen zijn. Het geheel wordt afgesloten met enige conclusies en aandachtspunten voor onze situatie.
‘Oral tradition in the Old Testament and Judaism’
In Hans Burger, Arnold Huijgen and Eric Peels (eds), Sola Scriptura. Biblical and Theological Perspectives on Scripture, Authority, and Hermeneutics.
Studies in Reformed Theology 32.
Leiden: Brill, 2018. Pages 123-136.
The term ‘sola scriptura’ refers to the written text of the Bible. In this article, I treat certain indications that God has revealed more than just what has been written down in the text of the Bible by asking: What is the meaning of the oral tradition in ancient times? Does the oral tradition have significance for our view of sola scriptura as principle?
Gaining answers requires considering the following subjects: the Book of Genesis, several laws in Exodus and Deuteronomy, the relationship between oral and written traditions as found in antiquity, in the rabbinic traditions, and in the New Testament. After treating these subjects, I give some general considerations.
Het Oude Testament is lange tijd geleden geschreven in een andere cultuur. Dat levert allerlei vragen op. Wisten de Israëlieten wel van een leven na de dood? Wat kunnen wij met de wetten die voor het leven in Kanaän bedoeld waren? Wie is met de Knecht in het boek Jesaja bedoeld?
Niet alleen christenen hebben vragen bij de uitleg, ook kritische buitenstaanders bevragen ons. Waarom bevat het Oude Testament zoveel passages met geweld? En kloppen de beschreven gebeurtenissen wel? Het is toch onmogelijk dat een volk van meer dan twee miljoen mensen door de woestijn zwierf? De stad Jericho was volgens de archeologen toch al verwoest voordat het volk Israël daar arriveerde?
Dit boek behandelt veertig vragen, verdeeld in zes categorieën:
Deel 1: Vragen over Bijbelboeken
1. Heeft Mozes de eerste vijf Bijbelboeken geschreven of stammen ze uit later tijd?
2. Uit welke tijd stamt het boek Job en is het historisch?
3. Is het boek Prediker een pessimistisch boek zonder hoop?
4. Zijn er drie Jesaja’s geweest die het Bijbelboek schreven?
5. Is het boek Daniël een profetie achteraf uit de tijd van de Makkabeeën?
Deel 2: Historische en archeologische vragen
6. Welk zondvloedverhaal is waar?
7. Waren er al kamelen in de tijd van Abraham?
8. Wie was Melchizedek?
9. Zijn er bewijzen gevonden dat de Israëlieten in Egypte leefden?
10. Waar lag de berg Sinai?
11. Wat is bekend over verbondssluitingen in de oudheid?
12. Was de tabernakel een verzonnen model van de tempel?
13. Was het volk Israël te groot voor de tocht door de woestijn?
14. Was Jericho al een ruïne in de tijd van Jozua?
15. Heeft David Goliath verslagen?
16. Waar zijn de tien stammen gebleven?
Deel 3: Godsdienstige vragen
17. Waarom hoefden de vrouwen en kinderen niet naar de tempel te gaan?
18. Hoe was de positie van vrouwen in het gezinsleven?
19. Waarom ligt er zoveel nadruk op zegen en vloek?
20. Hoe zag de muzikale eredienst in de tempel er uit?
21. Geloofden de Israëlieten in een leven na de dood?
22. Hoe zagen de Israëlieten ziekte en genezing?
23. Wat betekenen de woorden ziel, geest en lichaam?
24. Hoe ontwikkelde de Messiasverwachting zich?
25. Wie is de Knecht des HEEREN volgens joden en christenen?
26. Wat houdt het nieuwe verbond in?
Deel 4: Ethische vragen
27. Gaf God wetten die niet goed waren (Ezech. 20:25-26)?
28. Waarom mochten de Israëlieten de Kanaänieten uitroeien?
29. Is het Oude Testament een wreed boek? (‘Oog om oog’ en de Bergrede)
30. Mogen mensen elkaar het kwade toewensen (zgn. vloekpsalmen)?
Deel 5: Actualiteit voor ons
31. Wat betekenen de scheppingsverhalen voor ons?
32. Wat kunnen wij nu nog met de wetten van Mozes?
33. Geldt Israëls omgang met vreemdelingen ook voor ons?
34. Wat betekenen het sabbatsjaar en het jubeljaar voor ons?
35. Wat betekenen de profetieën over de toekomst van Israël voor ons?
36. Wat hebben wij aan het Oude Testament? Is het NT niet genoeg?
Deel 6: Tekstoverlevering van het Oude Testament
37. Hoe betrouwbaar is de Hebreeuwse tekst?
38. Wat is de waarde van de Griekse Septuaginta?
39. Wat is de betekenis van de Dode Zeerollen?
40. Mochten latere schrijvers teksten wijzigen?
