Drie redacteuren die meehielpen: Geert W. Lorein, Siegbert Riecker en Mart-Jan Paul (S. 341, 455).
Bijdragen:
‘Geschichte und Entstehung des Kanons’ (289-312)
”Das Volk Israel im Land Goschen (Avaris)’ (572-575)
‘Die Amarna-Briefe’ (640-643)
‘Die Archäologie und das Königreich Davids’ (717-718)
‘Jesaja’ (819-843)
‘Jona’ (886-897)
Een video over de Messiasverwachting in het boek Jesaja, en daarbij de betekenis van de profetieën voor Israël.
De lezing betreft de belofte van kinderen die geboren zullen worden (Jes. 7-11) en de betekenis van de Knecht van JHWH. Van belang zijn de tweevoudige roeping ten opzichte van Israël en de volken (Jes. 42:6; 49:6), de lijdende Knecht en ook de boodschapper die met de Geest vervuld is (Jes. 61). Hoe komt het dat de Joodse uitleg van de lijdende Knecht gewijzigd is in de middeleeuwen?
Opname 20 oktober in Nijkerk: https://www.youtube.com/watch?v=lv6GHpkcmlo
In J. Hoek (red.), Profetisch licht. Toekomst voor Israël en de kerk. Serie THGB, deel 6. Uitg. Groen te Heerenveen, 2013, pag. 20-47 en 204-207 (eindnoten).
De oudtestamentische profetieën over de toekomst van Israël worden op veel verschillende manieren uitgelegd. De kanttekeningen van de Statenvertaling betrekken de heilsbeloften vooral op de christelijke kerk. In de loop der eeuwen is van verschillende kanten daartegen bezwaar gerezen. In dit hoofdstuk komen de belangrijkste leeswijzen aan de orde, waarbij de nadruk ligt op de profetieën uit Jesaja. Om de samenhang van die profetieën te verduidelijken, staan wij eerst stil bij het karakter en de opbouw van het boek Jesaja. Daarna komen allerlei aspecten van de profetieën aan de beurt. Dit wordt gevolgd door aanduidingen van de interpretaties van de profetieën in het Jodendom, de kring van Messias belijdende Joden, de Vroegchristelijke kerk en het Nieuwe Testament.
Het Oude Testament is lange tijd geleden geschreven in een andere cultuur. Dat levert allerlei vragen op. Wisten de Israëlieten wel van een leven na de dood? Wat kunnen wij met de wetten die voor het leven in Kanaän bedoeld waren? Wie is met de Knecht in het boek Jesaja bedoeld?
Niet alleen christenen hebben vragen bij de uitleg, ook kritische buitenstaanders bevragen ons. Waarom bevat het Oude Testament zoveel passages met geweld? En kloppen de beschreven gebeurtenissen wel? Het is toch onmogelijk dat een volk van meer dan twee miljoen mensen door de woestijn zwierf? De stad Jericho was volgens de archeologen toch al verwoest voordat het volk Israël daar arriveerde?
Dit boek behandelt veertig vragen, verdeeld in zes categorieën:
Deel 1: Vragen over Bijbelboeken 1. Heeft Mozes de eerste vijf Bijbelboeken geschreven of stammen ze uit later tijd? 2. Uit welke tijd stamt het boek Job en is het historisch? 3. Is het boek Prediker een pessimistisch boek zonder hoop? 4. Zijn er drie Jesaja’s geweest die het Bijbelboek schreven? 5. Is het boek Daniël een profetie achteraf uit de tijd van de Makkabeeën?
Deel 2: Historische en archeologische vragen 6. Welk zondvloedverhaal is waar? 7. Waren er al kamelen in de tijd van Abraham? 8. Wie was Melchizedek? 9. Zijn er bewijzen gevonden dat de Israëlieten in Egypte leefden? 10. Waar lag de berg Sinai? 11. Wat is bekend over verbondssluitingen in de oudheid? 12. Was de tabernakel een verzonnen model van de tempel? 13. Was het volk Israël te groot voor de tocht door de woestijn? 14. Was Jericho al een ruïne in de tijd van Jozua? 15. Heeft David Goliath verslagen? 16. Waar zijn de tien stammen gebleven?
Deel 3: Godsdienstige vragen 17. Waarom hoefden de vrouwen en kinderen niet naar de tempel te gaan? 18. Hoe was de positie van vrouwen in het gezinsleven? 19. Waarom ligt er zoveel nadruk op zegen en vloek? 20. Hoe zag de muzikale eredienst in de tempel er uit? 21. Geloofden de Israëlieten in een leven na de dood? 22. Hoe zagen de Israëlieten ziekte en genezing? 23. Wat betekenen de woorden ziel, geest en lichaam? 24. Hoe ontwikkelde de Messiasverwachting zich? 25. Wie is de Knecht des HEEREN volgens joden en christenen? 26. Wat houdt het nieuwe verbond in?
Deel 4: Ethische vragen 27. Gaf God wetten die niet goed waren (Ezech. 20:25-26)? 28. Waarom mochten de Israëlieten de Kanaänieten uitroeien? 29. Is het Oude Testament een wreed boek? (‘Oog om oog’ en de Bergrede) 30. Mogen mensen elkaar het kwade toewensen (zgn. vloekpsalmen)?
Deel 5: Actualiteit voor ons 31. Wat betekenen de scheppingsverhalen voor ons? 32. Wat kunnen wij nu nog met de wetten van Mozes? 33. Geldt Israëls omgang met vreemdelingen ook voor ons? 34. Wat betekenen het sabbatsjaar en het jubeljaar voor ons? 35. Wat betekenen de profetieën over de toekomst van Israël voor ons? 36. Wat hebben wij aan het Oude Testament? Is het NT niet genoeg?
Deel 6: Tekstoverlevering van het Oude Testament 37. Hoe betrouwbaar is de Hebreeuwse tekst? 38. Wat is de waarde van de Griekse Septuaginta? 39. Wat is de betekenis van de Dode Zeerollen? 40. Mochten latere schrijvers teksten wijzigen?
M.J. Paul, ‘Preekschets Jesaja 53:3-5’ in J. van der Graaf,
J. Maasland en W. Verboom (red.), Het
Woord der prediking. Handreiking voor predikanten, deel 2. Kampen: Kok
1996, pagina’s 76-80.
M.J. Paul, G. van den Brink, J.C. Bette (red.), Bijbelcommentaar Hooglied – Jesaja.
Studiebijbel Oude Testament, deel 9 (van 12).
Centrum voor Bijbelonderzoek te Veenendaal, 2012. www.studiebijbel.nl
Hierin o.a. Excurs 3, ‘De uitleg van de profetieën over de toekomst van Israël’.
Excurs 6, ‘De Knecht des HEREN (Jesaja 42-53)’. 6. Knecht des Heren
